خدایان المپ یا المپ نشینان 12 تن بودند که پس از سرنگونی تایتانها به حکومت پرداختند.
مقر خدایان بزرگ و اصلی قله کوه المپ است. کوه المپ محل نبرد تایتانها با خدایان دوازده گانه بود و بعدها هم به عنوان محل زندگی خدایان از آن نام برده شد. تمام المپ‌نشینان به نوعی با یکدیگر خویشاوندی داشتند و بنا به شرایط زمانه هر از گاهی یک یا چند تن از آنها بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. برای مثال اگر در زندگی واقعی، همسر حاکم یا شخص قدرتمند منطقه از شخصیت قوی یا خانواده مهم‌تری بود، خدایان زن و به خصوص هرا که خدای مادر بود مورد توجه می‌گرفت؛ اگر جنگی در میان بود، معبد خدای جنگ بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. از این قله مرتفع زئوس خدای خدایان فرامین خود را به سایر خدایان صادر می‌کند خدایان هر کدام خانه‌ای مخصوص خود دارند.
قله? المپ مرتفع‌ترین قله‌های یونان است، شعرا فکر می‌کردند این قله با آسمان تماس دارد.
خدایان اصلی به زبان رومی از این قرار هستند:
هستیا جای خود را به دیونیسوس داد تا در میان انسان‌ها زندگی کند. هادس نیز گرچه همواره از خدایان مهم به شمار می‌رود، در زیر زمین جای دارد.
یونانیان می‌گویند وقتی بین سه خدای اصلی یعنی زئوس، پوزئیدون و هادس پشک انداختند آسمان‌ها به زئوس، زمین به پوزئیدون و زیر زمین به هادس رسید. این‌ها هر سه با هم برادرند و پسران کورونوس خدای کشت و زرع اند. کورونوس در دیار هادس است و در غیاب وی زئوس تواناترین خدایان به شمار می‌رود.
چه جالبه این جمله<مبارزه با فقر>خیلی جمله آشناییست ولی آیا کسایی که این وعده ها رو میدهند واقعا میدونن فقر چیه؟
نه نمیدونن و یا اگر هم میدونن کاری از دستشون بر نمیاد.
این تصویر رو ببینید.>>>
خوب اونایی که بهترین کفشارو میپوشید یک جفت از اون کفشای کهنتون میدونید چقدر دل این رو شاد میکنه.
حالا به تصویر بعدی نگاه کنید.>>>>
فقط به شیشه شیر اون بچه نگاه کنید.آهای اونایی که گرون قیمت ترین شیر خشک ها رو واسه بچه هاتون میگیرید اگه یک قوطی شیر خشک خیلی ارزون واسه این بچه بگیرید چی میشه.به نظرتون فردا اگه بچه شما بشه سکان دار این مملکت آیا میتونه این فقیر ها رو درک کنه.
به تصویر بعد نگاه کنید.
حالا اون بچه که شیرخشکش تو اون وضع بود بزرگ شده.تفاوت غذایی این رو با اونایی که میگن مبارزه با فقر رو مقایسه کنید.
به تصویر بعدی نگاه کنید.
اون بچه ای که بهترین کفش رو پوشیده وبا بهترین شیر خشک بزرگ شده پس تو بهترین شرایط درس میخونه و اون فقیره که کفش نداشت و شیر خشکش تو اون شرایط بود اگه از گرسنگی نمیره میشه این تصویر بالایی که کار میکنه تا درس بخونه.
و حالا تصویر بعدی.....
خوب خودتون قضاوت بکنید کدام یک آینده روشنی داره.بچه پولدارا نونشون تو روغنه.عجب مبارزه با فقری آقایونی که با فقر مبارزه میکنید.انگار زور فقر زیاده وشمانمیتونید کاری بکنید.پس بهتره برید بچه مایه دارها برسید.
خان ننه....................... مادر بزرگ
خان ننه ، هایاندا قالدین ................................................... خان ننه ، کجا ماندی ؟
بئله باشیوا دولانام .......................................................... الهی دور سرت بگردم
نئجه من سنی ایتیردیم ! ................................................. آخه چرا من تو رو گم کردم !
دا سنین تایین تاپیلماز ..................................................... دیگه مثل تو پیدا نمیشه
سن اؤلن گون ، عمه گلدی ............................................... اون روزی که تو مردی ، عمه آمد
منی گتتدی آیری کنده .................................................... منو به یه ده دیگه ای برد
من اوشاق ، نه آنلایایدیم ؟ .............................................. منه بچه ، چه می فهمیدم ؟
باشیمی قاتیب اوشاقلار .................................................. بچه ها سرم را گرم کردند
نئچه گون من اوردا قالدیم ................................................ چند روزی آنجا ماندم
قاییدیب گلنده ، باخدیم ................................................... وقتی برگشتم ، دیدم
یئریوی ییغیشدیریبلار ............................................... ....... رختخوابت رو جمع کردن
نه اؤزون ، و نه یئرین قالیر ........................................ ....... نه خودت هستی و نه رختخوابت !
« هانی خان ننه م ؟ » سوروشدوم .................................... پرسیدم : خان ننه ام کو ؟
دئدیلر کی : خان ننه نی .................................................. گفتند : خان ننه رو
آپاریبلا کربلایه ............................................................... به کربلا بردن
کی شفاسین اوردان آلسین ............................................. تا شفاشو از اونجا بگیره
سفری اوزون سفردیر ..................................................... سفرش سفر درازی هست !
بیرایکی ایل چکر گلینجه ................................................. یکی دو سالی طول می کشه تا برگرده
نئجه آغلارام یانیخلی ..................................................... آنچنان گریه جگر سوزی می کردم
نئچه گون ائله چیغیردیم .................................................. چند روزی آنچنان داد و فریاد کشیدم
کی سه سیم ، سینم توتولدو ......................................... که صدا و سینه ام گرفت
او ، من اولماسام یانیندا ................................................. او وقتی من پیشش نباشم ،
اؤزی هئچ یئره گئده نمه ز .............................................. خودش هیچ کجا نمی تونه بره
بو سفر نولوبدو ، من سیز .............................................. چه شده که بدون من به این سفر
اؤزو تک قویوب گئدیبدیر ؟ ............................................... خودش تنهائی گذاشته و رفته؟
هامیدان آجیق ائده ر کن ............................................... در حالی که از همه قهر کرده بودم
هامییه آجیقلی باخدیم .................................................. به همه با اخم نگاه کردم
سونرا باشلادیم کی : منده ........................................... بعد شروع کردم که : من هم
گئدیره م اونون دالینجا .................................................. به دنبال اون می رم
دئدیلر : سنین کی تئزدیر .............................................. گفتند : برای تو هنوز زود هست
امامین مزاری اوسته .................................................... بر سر مزار امام
اوشاغی آپارماق اولماز ................................................. نمیشه بچه رو برد !!!
سن اوخی ، قرآنی تئز چیخ ........................................... تو بشین قرآن رو بخون
سن اونی چیخینجا بلکه ............................................... تا تو اونو تموم بکنی ، شاید
گله خان ننه سفردن ..................................................... خان ننه هم از سفر برگرده !
ته له سیح راوانلاماقدا .................................................. با عجله در حال ازبر کردن
اوخویوب قرآنی چیخدیم ................................................ قرآن را خواندم و تمام کردم
کی یازام سنه : گل ایندی ............................................ که برات بنویسم : حالا برگرد
داها چیخمیشام قرآنی ................................................ دیگر قرآن را تمام کردم
منه سوقت آل گلنده ................................................... وقتی برمی گردی ، برایم سوغاتی بخر
آما هر کاغاذ یازاندا ...................................................... اما هر نامه ای که برات می نوشتم
آقامین گؤزو دولاردی .................................................... چشمان پدرم از اشک پر می شد
سنده کی گلیب چیخمادین ........................................... تو هم که برنگشتی !
نئچه ایل بو اینتظارلا .................................................... چند سال با این انتظار
گونی ، هفته نی سایاردیم ........................................... روز و هفته را می شمردم
تا یاواش – یاواش گؤز آچدیم ......................................... تا به تدریج چشم باز کردم و
آنلادیم کی ، سن اؤلوبسن ! ........................................ فهمیدم که تو مرده ای
بیله بیلمییه هنوزدا ..................................................... بفهمی و نفهمی هنوز هم
اوره گیمده بیر ایتی ه وار ............................................... در دلم گمشده ای هست
گؤزوم آختارار همیشه ................................................. چشمانم همیشه به دنبالت می گرده
نه یاماندی بو ایتیکلر ................................................... چه سختند این گمشده ها
خان ننه جان ، نولایدی ................................................ خان ننه جانم ، چه می شد
سنی بیرده من تاپایدیم ............................................... دوباره تو را پیدا می کردم
او آیاخلار اوسته ، بیرده ............................................... دوباره روی پاهات
دؤشه نیب بیر آغلایایدیم ............................................. می افتادم و گریه می کردم
گولی حلقه سالمیش ایپ تک ........................................ دستامو مثل طناب حلقه می کردم و
او ایاغی باغلی یایدم .................................................... پاهات رو می بستم
کی داها گئده نمییه یدین ............................................. تا نمی توانستی بری !
گئجه لر یاتاندا ، سن ده .............................................. شبها وقتی می خوابیدیم ، تو هم
منی قوینووا آلاردین .................................................... منو در آغوشت می گرفنتی
نئجه باغریوا باساردین ................................................ منو به آغوشت می فشردی
قولون اوسته گاه سالاردین ......................................... گاهی روی بازوهایت می انداختی
آجی دونیانی آتارکن ................................................... در حالی که تلخی دنیا رو رها می کردیم
ایکیمیز شیرین یاتاردیق ............................................... دو تائی شیرین می خوابیدیم
یوخودا ( لولی ) آتارکن ................................................ وقتی در خواب با خیس کردن جایم!
سنی من بلشدیره ردیم .............................................. ترا کثیف می کردم
گئجه لی ، سو قیزدیراردین .......................................... شب آب گرم درست می کردی
اؤزووی تمیزلیه ردین ................................................... خودت رو می شستی
گئنه ده منی اؤپه ردین ................................................ باز هم منو می بوسیدی
هئچ منه آجیقلامازدین ................................................ هیچ وقت دعوام نمی کردی
ساواشان منه کیم اولسون .......................................... هر کس هم دعوام می کرد
سن منه هاوار دوراردین ............................................... تو از من حمایت می کردی
منی سن آنام دوینده .................................................... وقتی مادرم منو می زد
قالپیپ آرادان چیخاردین ................................................. منو از دستش می گرفتی و می بردی
ائله ایستی لیح او ایستک .............................................. آن علاقه و دوست داشتن
داها کیمسه ده اولورمی ؟ ........................................... در کسی دیگر هم پیدا می شه؟
اوره گیم دئییر کی : یوخ – یوخ ...................................... دلم میگه : نه نه
او ده رین صفالی ایستک................................................ آن علاقه عمیق با صفا
منیم او عزیزلیغیم تک ................................................. همانند دوران عزیزی من
سنیله گئدیب ، توکندی ............................................... همراه تو رفت و تمام شد
خان ننه اؤزون دئییردین ................................................ خان ننه خودت می گفتی
کی : سنه بهشت ده ، الله .......................................... که : خداوند به تو در بهشت
وئره جه ک نه ایستیور سن .......................................... هر چیزی که بخواهی ، خواهد داد
بو سؤزون یادیندا قالسین ............................................ این حرفت را به خاطر داشته باش
منه قولینی وئریبسه ن ............................................... به من قولشو دادی
ائله بیر گونوم اولورسا ................................................ اگر چنان روزی داشته باشم
بیلیرسن نه ایستیه رم من ؟ ....................................... می دانی از خدا چه می خواهم ؟
سؤزومه درست قولاق وئر : ......................................... به حرفم خوب گوش کن ؛
سن ایله ن اوشاقلیق عهدین ...................................... در کنار تو دوران کودکی را !
خان ننه آمان ، نولیدی ............................................... خان ننه ،وای ! چه می شد
بیر اوشاخلیغی تاپایدیم ............................................. کودکی ام رو دوباره پیدا می کردم
بیرده من سنه چاتایدیم ............................................. دوباره به تو می رسیدم
سنیلن قوجاقلاشایدیم .............................................. با تو هم آغوش می شدم
سنیلن بیر آغلاشایدیم .............................................. با تو گریه می کردم
یئنیدن اوشاق اولورکن .............................................. در حالی که دوباره کودک می شدم
قوجاغیندا بیر یاتایدیم ............................................... در آغوشت می خوابیدم
ائله بیر بهشت اولورسا ............................................. اگر چنان بهشتی وجود داشته باشد
داها من اؤز الله هیمنان ............................................ دیگر من از خدایم
باشقا بیر شئی ایسته مزدیم .................................... هیچ چیز دیگری نمی خواستم
پیام به انشتن
انشتن یک سلام ناشناس البته می‌بخشی،
دوان در سایه روشن‌های یک مهتاب خلیایی
نسیم شرق می‌آید، شکنج طرّه‌ها افشان
فشرده زیر بازو شاخه‌های نرگس و مریم
از آن‌هایی که در سعیدیه‌ی شیراز می‌رویند
زچین و موج دریاها و پیچ و تاب جنگل‌ها
دوان می‌آید و صبح سحر خواهد به سر کوبید
در خلوت سرای قصر سلطان ریاضی را.
***
درون کاخ استغنا، فراز تخت اندیشه
سر از زانوی استغراق خود بردار
به این مهمان که بی‌هنگام و ناخوانده است، دربگشا
اجازت ده که با دست لطیف خویش بنوازد،
به نرمی چین پیشانی افکار بلندت را
به آن ابریشم اندیشه‌هایت شانه خواهد زد
نبوغ شعر مشرق نیز با آیین درویشی
به کف جام شرابی از سبوی حافظ و خیام
به دنبال نسیم از در رسیده می‌زند زانو
که بوسد دست پیر حکمت دانای مغرب را
***
انشتن آفرین بر تو،
خلاء با سرعت نوری که داری، در نوردیدی
زمان در جاودان پی شد، مکان در لامکان طی شد
حیات جاودان کز درک بیرون بود پیدا شد
بهشت روح علوی هم که دین می‌گفت جز این نیست
تو با هم آشتی دادی جهان دین و دانش را
انشتن ناز شست تو!
نشان دادی که جرم و جسم چیزی جز انرژی نیست
اتم تا می‌شکافد جزو جمع عالم بالاست
به چشم موشکاف اهل عرفان و تصوّف نیز
جهان ما حباب روی چین آب را ماند
من ناخوانده دفتر هم که طفل مکتب عشقم،
جهان جسم، موجی از جهان روح می‌دانم
اصالت نیست در مادّه
***
انشتن صد هزار احسنت و لیکن صد هزار افسوس
حریف از کشف و الهام تو دارد بمب می‌سازد
انشتن، اژدهای جنگ...!
جهنم کام وحشتناک خود را باز خواهد کرد
دگر پیمانه‌ی عمر جهان لبریز خواهد شد
دگر عشق و محبت از طبیعت قهر خواهد کرد
چه می‌گویم!
مگر مهر و وفا محکوم اضمحلال خواهد بود؟
مگر آه سحرخیزان سوی گردون نخواهد شد؟
مگر یک مادر از دل «وای فرزندم» نخواهد گفت؟
***
انشتن بغض دارم در گلو دستم به دامانت
نبوغ خود به کام التیام زخم انسان کن
سر این ناجوانمردان سنگین دل به راه آور
نژاد و کیش و ملّیت یکی کن ای بزرگ استاد
زمین، یک پایتختِ امپراطوریِ وجدان کن
تفوق در جهان قائل مشو جز علم و تقوا را
***
انشتن نامی از ایران ِ ویران هم شنیدستی؟
حکیما، محترم می‌دار مهد ابن سینا را
به این وحشی تمدّن گوشزد کن حرمت ما را
انشتن پا فراتر نه جهان عقل هم طی کن
کنار هم ببین موسی و عیسی و محمّد را
کلید عشق را بردار و حلّ این معمّا کن
و گر شد از زبان علم این قفل کهن واکن
انشتن بازهم بالا
خدا را نیز پیدا کن
استاد شهریار
حیدر بابایه سلام-شهریار
(1)
حیدربابا ، ایلدیریملار شاخاندا
سئللر ، سولار ، شاققیلدییوب آخاندا
قیزلار اونا صف باغلییوب باخاندا
سلام اولسون شوکتوزه ، ائلوزه !
منیم دا بیر آدیم گلسین دیلوزه
(2)
حیدربابا ، کهلیک لرون اوچاندا
کول دیبینَّن دوشان قالخوب ، قاچاندا
باخچالارون چیچکلنوب ، آچاندا
بیزدن ده بیر مومکون اولسا یاد ائله
آچیلمیان اورکلرى شاد ائله
(3)
بایرام یئلى چارداخلارى ییخاندا
نوروز گولى ، قارچیچکى ، چیخاندا
آغ بولوتلار کینکلرین سیخاندا
بیزدن ده بیر یاد ائلییه ن ساغ اولسون
دردلریمیز قوى دیّکلسین ، داغ اولسون
(4)
حیدربابا ، گون دالووى داغلاسین !
اوزون گولسون ، بولاخلارون آغلاسین !
اوشاخلارون بیر دسته گول باغلاسین !
یئل گلنده ، وئر گتیرسین بویانا
بلکه منیم یاتمیش بختیم اویانا
(5)
حیدربابا ، سنون اوزون آغ اولسون !
دؤرت بیر یانون بولاغ اولسون باغ اولسون !
بیزدن سورا سنون باشون ساغ اولسون !
دونیا قضو-قدر ، اؤلوم-ایتیمدى
دونیا بویى اوغولسوزدى ، یئتیمدى
(6)
حیدربابا ، یولوم سنَّن کج اولدى
عؤمروم کئچدى ، گلممه دیم ، گئج اولدى
هئچ بیلمه دیم گؤزللرون نئج اولدى
بیلمزیدیم دؤنگه لر وار ، دؤنوم وار
ایتگین لیک وار ، آیریلیق وار ، اولوم وار
(7)
حیدربابا ، ایگیت اَمَک ایتیرمز
عؤمور کئچر ، افسوس بَرَه بیتیرمز
نامرد اولان عؤمرى باشا یئتیرمز
بیزد ، واللاه ، اونوتماریق سیزلرى
گؤرنمسک حلال ائدون بیزلرى
(8)
حیدربابا ، میراژدر سَسلننده
کَند ایچینه سسدن - کویدن دوشنده
عاشیق رستم سازین دیللندیرنده
یادوندادى نه هؤلَسَک قاچاردیم
قوشلار تکین قاناد آچیب اوچاردیم
(9)
شنگیل آوا یوردى ، عاشیق آلماسى
گاهدان گئدوب ، اوردا قوناق قالماسى
داش آتماسى ، آلما ، هیوا سالماسى
قالیب شیرین یوخى کیمین یادیمدا
اثر قویوب روحومدا ، هر زادیمدا
(10)
حیدربابا ، قورى گؤلون قازلارى
گدیکلرین سازاخ چالان سازلارى
کَت کؤشنین پاییزلارى ، یازلارى
بیر سینما پرده سى دیر گؤزومده
تک اوتوروب ، سئیر ائده رم اؤزومده
(11)
حیدربابا ، قره چمن جاداسى
چْووشلارین گَلَر سسى ، صداسى
کربلیا گئدنلرین قاداسى
دوشسون بو آج یولسوزلارین گؤزونه
تمدّونون اویدوخ یالان سؤزونه
(12)
حیدربابا ، شیطان بیزى آزدیریب
محبتى اورکلردن قازدیریب
قره گونون سرنوشتین یازدیریب
سالیب خلقى بیر-بیرینن جانینا
باریشیغى بلشدیریب قانینا
(13)
گؤز یاشینا باخان اولسا ، قان آخماز
انسان اولان بئلینه خنجر تاخماز
آمما حئییف کور توتدوغون بوراخماز
بهشتیمیز جهنّم اولماقدادیر !
ذى حجّه میز محرّم اولماقدادیر !
(14)
خزان یئلى یارپاخلارى تؤکنده
بولوت داغدان یئنیب ، کنده چؤکنده
شیخ الاسلام گؤزل سسین چکنده
نیسگیللى سؤز اورکلره دَیَردى
آغاشلار دا آللاها باش اَیَردى
(15)
داشلى بولاخ داش-قومونان دولماسین !
باخچالارى سارالماسین ، سولماسین !
اوردان کئچن آتلى سوسوز اولماسین !
دینه بولاخ ، خیرون اولسون آخارسان
افقلره خُمار-خُمار باخارسان
(16)
حیدر بابا ، داغین ، داشین ، سره سى
کهلیک اوخور ، دالیسیندا فره سى
قوزولارین آغى ، بوزى ، قره سى
بیر گئدیدیم داغ-دره لر اوزونى
اوخویئدیم « چوبان ، قیتر قوزونى »
(17)
حیدر بابا ، سولى یئرین دوزونده
بولاخ قئنیر چاى چمنین گؤزونده
بولاغ اوتى اوزَر سویون اوزونده
گؤزل قوشلار اوردان گلیب ، گئچللر
خلوتلیوب ، بولاخدان سو ایچللر
(18)
بیچین اوستى ، سونبول بیچن اوراخلار
ایله بیل کى ، زولفى دارار داراخلار
شکارچیلار بیلدیرچینى سوراخلار
بیچین چیلر آیرانلارین ایچللر
بیرهوشلانیب ، سوننان دوروب ، بیچللر
(19)
حیدربابا ، کندین گونى باتاندا
اوشاقلارون شامین ئییوب ، یاتاندا
آى بولوتدان چیخوب ، قاش-گؤز آتاندا
بیزدن ده بیر سن اونلارا قصّه ده
قصّه میزده چوخلى غم و غصّه ده
(20)
قارى ننه گئجه ناغیل دییَنده
کولک قالخیب ، قاپ-باجانى دؤیَنده
قورد گئچینین شنگولوسون یینده
من قاییدیب ، بیرده اوشاق اولئیدیم
بیر گول آچیب ، اوندان سورا سولئیدیم
(21)
عمّه جانین بال بلله سین ییه ردیم
سوننان دوروب ، اوس دونومى گییه ردیم
باخچالاردا تیرینگَنى دییه ردیم
آى اؤزومى او ازدیرن گونلریم !
آغاج مینیپ ، آت گزدیرن گونلریم !
(22)
هَچى خالا چایدا پالتار یوواردى
مَمَد صادق داملارینى سوواردى
هئچ بیلمزدیک داغدى ، داشدى ، دوواردى
هریان گلدى شیلاغ آتیب ، آشاردیق
آللاه ، نه خوش غمسیز-غمسیز یاشاردیق
(23)
شیخ الاسلام مُناجاتى دییه ردى
مَشَدرحیم لبّاده نى گییه ردى
مشْدآجلى بوز باشلارى ییه ردى
بیز خوشودوق خیرات اولسون ، توى اولسون
فرق ائلَمَز ، هر نولاجاق ، قوى اولسون
(24)
ملک نیاز ورندیلین سالاردى
آتین چاپوپ قئیقاجیدان چالاردى
قیرقى تکین گدیک باشین آلاردى
دولائیا قیزلار آچیپ پنجره
پنجره لرده نه گؤزل منظره !
(25)
حیدربابا ، کندین تویون توتاندا
قیز-گلینلر ، حنا-پیلته ساتاندا
بیگ گلینه دامنان آلما آتاندا
منیم ده او قیزلاروندا گؤزوم وار
عاشیقلارین سازلاریندا سؤزوم وار
(26)
حیدربابا ، بولاخلارین یارپیزى
بوستانلارین گول بَسَرى ، قارپیزى
چرچیلرین آغ ناباتى ، ساققیزى
ایندى ده وار داماغیمدا ، داد وئرر
ایتگین گئدن گونلریمدن یاد وئرر
(27)
بایرامیدى ، گئجه قوشى اوخوردى
آداخلى قیز ، بیگ جورابى توخوردى
هرکس شالین بیر باجادان سوخوردى
آى نه گؤزل قایدادى شال ساللاماق !
بیگ شالینا بایراملیغین باغلاماق !
(28)
شال ایسته دیم منده ائوده آغلادیم
بیر شال آلیب ، تئز بئلیمه باغلادیم
غلام گیله قاشدیم ، شالى ساللادیم
فاطمه خالا منه جوراب باغلادى
خان ننه مى یادا سالیب ، آغلادى
(29)
حیدربابا ، میرزَممدین باخچاسى
باخچالارین تورشا-شیرین آلچاسى
گلینلرین دوزمه لرى ، طاخچاسى
هى دوزولر گؤزلریمین رفینده
خیمه وورار خاطره لر صفینده
(30)
بایرام اولوب ، قیزیل پالچیق اَزَللر
ناققیش ووروب ، اوتاقلارى بَزَللر
طاخچالارا دوزمه لرى دوزللر
قیز-گلینین فندقچاسى ، حناسى
هَوَسله نر آناسى ، قایناناسى
(31)
باکى چى نین سؤزى ، سووى ، کاغیذى
اینکلرین بولاماسى ، آغوزى
چرشنبه نین گیردکانى ، مویزى
قیزلار دییه ر « آتیل ماتیل چرشنبه
آینا تکین بختیم آچیل چرشنبه »
(32)
یومورتانى گؤیچک ، گوللى بویاردیق
چاققیشدیریب ، سینانلارین سویاردیق
اویناماقدان بیرجه مگر دویاردیق ؟
على منه یاشیل آشیق وئرردى
ارضا منه نوروزگولى درردى
(33)
نوروز على خرمنده وَل سورردى
گاهدان یئنوب ، کولشلرى کورردى
داغدان دا بیر چوبان ایتى هورردى
اوندا ، گؤردن ، اولاخ ایاخ ساخلادى
داغا باخیب ، قولاخلارین شاخلادى
(34)
آخشام باشى ناخیرینان گلنده
قودوخلارى چکیب ، وورادیق بنده
ناخیر گئچیب ، گئدیب ، یئتنده کنده
حیوانلارى چیلپاق مینیب ، قوواردیق
سؤز چیخسایدى ، سینه گریب ، سوواردیق
(35)
یاز گئجه سى چایدا سولار شاریلدار
داش-قَیه لر سئلده آشیب خاریلدار
قارانلیقدا قوردون گؤزى پاریلدار
ایتر ، گؤردون ، قوردى سئچیب ، اولاشدى
قورددا ، گؤردون ، قالخیب ، گدیکدن آشدى
(36)
قیش گئجه سى طؤله لرین اوتاغى
کتلیلرین اوتوراغى ، یاتاغى
بوخاریدا یانار اوتون یاناغى
شبچره سى ، گیردکانى ، ایده سى
کنده باسار گولوب - دانیشماق سسى
(37)
شجاع خال اوغلونون باکى سوقتى
دامدا قوران سماوارى ، صحبتى
یادیمدادى شسلى قدى ، قامتى
جؤنممه گین تویى دؤندى ، یاس اولدى
ننه قیزین بخت آیناسى کاس اولدى
(38)
حیدربابا ، ننه قیزین گؤزلرى
رخشنده نین شیرین-شیرین سؤزلرى
ترکى دئدیم اوخوسونلار اؤزلرى
بیلسینلر کى ، آدام گئدر ، آد قالار
یاخشى-پیسدن آغیزدا بیر داد قالار
(39)
یاز قاباغى گون گونئیى دؤیَنده
کند اوشاغى قار گولله سین سؤیَنده
کورکچى لر داغدا کورک زویَنده
منیم روحوم ، ایله بیلون اوردادور
کهلیک کیمین باتیب ، قالیب ، قاردادور
(40)
قارى ننه اوزاداندا ایشینى
گون بولوتدا اَییرردى تشینى
قورد قوجالیب ، چکدیرنده دیشینى
سورى قالخیب ، دولائیدان آشاردى
بایدالارین سوتى آشیب ، داشاردى
(41)
خجّه سلطان عمّه دیشین قیساردى
ملا باقر عم اوغلى تئز میساردى
تندیر یانیب ، توسسى ائوى باساردى
چایدانیمیز ارسین اوسته قایناردى
قوورقامیز ساج ایچینده اویناردى
(42)
بوستان پوزوب ، گتیرردیک آشاغى
دولدوریردیق ائوده تاختا-طاباغى
تندیرلرده پیشیرردیک قاباغى
اؤزون ئییوب ، توخوملارین چیتداردیق
چوخ یئمکدن ، لاپ آز قالا چاتداردیق
(43)
ورزغان نان آرموت ساتان گلنده
اوشاقلارین سسى دوشردى کنده
بیزده بویاننان ائشیدیب ، بیلنده
شیللاق آتیب ، بیر قیشقریق سالاردیق
بوغدا وئریب ، آرموتلاردان آلاردیق
(44)
میرزاتاغى نان گئجه گئتدیک چایا
من باخیرام سئلده بوغولموش آیا
بیردن ایشیق دوشدى اوتاى باخچایا
اى واى دئدیک قورددى ، قئیتدیک قاشدیق
هئچ بیلمه دیک نه وقت کوللوکدن آشدیق
(45)
حیدربابا ، آغاجلارون اوجالدى
آمما حئییف ، جوانلارون قوجالدى
توخلیلارون آریخلییب ، آجالدى
کؤلگه دؤندى ، گون باتدى ، قاش قَرَلدى
قوردون گؤزى قارانلیقدا بَرَلدى
(46)
ائشیتمیشم یانیر آللاه چیراغى
دایر اولوب مسجدیزون بولاغى
راحت اولوب کندین ائوى ، اوشاغى
منصورخانین الی-قولى وار اولسون
هاردا قالسا ، آللاه اونا یار اولسون
(47)
حیدربابا ، ملا ابراهیم وار ، یا یوخ ؟
مکتب آچار ، اوخور اوشاقلار ، یا یوخ ؟
خرمن اوستى مکتبى باغلار ، یا یوخ ؟
مندن آخوندا یتیررسن سلام
ادبلى بیر سلامِ مالاکلام
(48)
خجّه سلطان عمّه گئدیب تبریزه
آمما ، نه تبریز ، کى گلممیر بیزه
بالام ، دورون قویاخ گئداخ ائممیزه
آقا اؤلدى ، تو فاقیمیز داغیلدى
قویون اولان ، یاد گئدوبَن ساغیلدى
(49)
حیدربابا ، دونیا یالان دونیادى
سلیماننان ، نوحدان قالان دونیادى
اوغول دوغان ، درده سالان دونیادى
هر کیمسَیه هر نه وئریب ، آلیبدى
افلاطوننان بیر قورى آد قالیبدى
(50)
حیدربابا ، یار و یولداش دؤندولر
بیر-بیر منى چؤلده قویوب ، چؤندولر
چشمه لریم ، چیراخلاریم ، سؤندولر
یامان یئرده گؤن دؤندى ، آخشام اولدى
دونیا منه خرابه شام اولدى
(51) عم اوغلینان گئدن گئجه قیپچاغا
آى کى چیخدى ، آتلار گلدى اویناغا
دیرماشیردیق ، داغلان آشیردیق داغا
مش ممى خان گؤى آتینى اویناتدى
تفنگینى آشیردى ، شاققیلداتدى
(52)
حیدربابا ، قره کولون دره سى
خشگنابین یولى ، بندى ، بره سى
اوردا دوشَر چیل کهلیگین فره سى
اوردان گئچر یوردوموزون اؤزونه
بیزده گئچک یوردوموزون سؤزونه
(53)
خشگنابى یامان گونه کیم سالیب ؟
سیدلردن کیم قیریلیب ، کیم قالیب ؟
آمیرغفار دام-داشینى کیم آلیب ؟
بولاخ گنه گلیب ، گؤلى دولدورور ؟
یاقورویوب ، باخچالارى سولدورور ؟
(54)
آمیر غفار سیدلرین تاجییدى
شاهلار شکار ائتمه سى قیقاجییدى
مَرده شیرین ، نامرده چوخ آجییدى
مظلوملارین حقّى اوسته اَسَردى
ظالم لرى قیلیش تکین کَسَردى
(55)
میر مصطفا دایى ، اوجابوى بابا
هیکللى ،ساققاللى ، تولستوى بابا
ائیلردى یاس مجلسینى توى بابا
خشگنابین آبروسى ، اَردَمى
مسجدلرین ، مجلسلرین گؤرکَمى
(56)
مجدالسّادات گولردى باغلارکیمى
گورولدردى بولوتلى داغلارکیمى
سؤز آغزیندا اریردى یاغلارکیمى
آلنى آچیق ، یاخشى درین قاناردى
یاشیل گؤزلر چیراغ تکین یاناردى
(57)
منیم آتام سفره لى بیر کیشییدى
ائل الیندن توتماق اونون ایشییدى
گؤزللرین آخره قالمیشییدى
اوننان سورا دؤنرگه لر دؤنوبلر
محبّتین چیراخلارى سؤنوبلر
(58)
میرصالحین دلى سولوق ائتمه سى
میر عزیزین شیرین شاخسِى گئتمه سى
میرممّدین قورولماسى ، بیتمه سى
ایندى دئسک ، احوالاتدى ، ناغیلدى
گئچدى ، گئتدى ، ایتدى ، باتدى ، داغیلدى
(59)
میر عبدولون آیناداقاش یاخماسى
جؤجیلریندن قاشینین آخماسى
بویلانماسى ، دام-دوواردان باخماسى
شاه عبّاسین دوربونى ، یادش بخیر !
خشگنابین خوش گونى ، یادش بخیر !
(60)
ستاره عمّه نزیک لرى یاپاردى
میرقادر ده ، هر دم بیرین قاپاردى
قاپیپ ، یئیوب ، دایچاتکین چاپاردى
گولمه لیدى اونون نزیک قاپپاسى
عمّه مینده ارسینینین شاپپاسى
(61)
حیدربابا ، آمیر حیدر نئینیور ؟
یقین گنه سماوارى قئینیور
داى قوجالیب ، آلت انگینن چئینیور
قولاخ باتیب ، گؤزى گیریب قاشینا
یازیق عمّه ، هاوا گلیب باشینا
(62)
خانم عمّه میرعبدولون سؤزونى
ائشیدنده ، ایه ر آغز-گؤزونى
مَلْکامِدا وئرر اونون اؤزونى
دعوالارین شوخلوغیلان قاتاللار
اتى یئیوب ، باشى آتیب ، یاتاللار
(63)
فضّه خانم خشگنابین گولییدى
آمیریحیا عمقزینون قولییدى
رُخساره آرتیستیدى ، سؤگولییدى
سیّد حسین ، میر صالحى یانسیلار
آمیرجعفر غیرتلى دیر ، قان سالار
(64)
سحر تئزدن ناخیرچیلار گَلَردى
قویون-قوزى دام باجادا مَلَردى
عمّه جانیم کؤرپه لرین بَلَردى
تندیرلرین قوزاناردى توسیسى
چؤرکلرین گؤزل اییى ، ایسیسى
(65)
گؤیرچینلر دسته قالخیب ، اوچاللار
گون ساچاندا ، قیزیل پرده آچاللار
قیزیل پرده آچیب ، ییغیب ، قاچاللار
گون اوجالیب ، آرتارداغین جلالى
طبیعتین جوانلانار جمالى
(66)
حیدربابا ، قارلى داغلار آشاندا
گئجه کروان یولون آزیب ، چاشاندا
من هارداسام ، تهراندا یا کاشاندا
اوزاقلاردان گؤزوم سئچر اونلارى
خیال گلیب ، آشیب ، گئچر اونلارى
(67)
بیر چیخئیدیم دام قیه نین داشینا
بیر باخئیدیم گئچمیشینه ، یاشینا
بیر گورئیدیم نه لر گلمیش باشینا
منده اْونون قارلاریلان آغلاردیم
قیش دوندوران اورکلرى داغلاردیم
(68)
حیدربابا ، گول غنچه سى خنداندى
آمما حئیف ، اورک غذاسى قاندى
زندگانلیق بیر قارانلیق زینداندى
بو زیندانین دربچه سین آچان یوخ
بو دارلیقدان بیرقورتولوب ، قاچان یوخ
(69)
حیدربابا گؤیلر بوتون دوماندى
گونلریمیز بیر-بیریندن یاماندى
بیر-بیروزدن آیریلمایون ، آماندى
یاخشیلیغى الیمیزدن آلیبلار
یاخشى بیزى یامان گونه سالیبلار
(70)
بیر سوروشون بو قارقینمیش فلکدن
نه ایستیور بو قوردوغى کلکدن ؟
دینه گئچیرت اولدوزلارى الکدن
قوى تؤکولسون ، بو یئر اوزى داغیلسین
بو شیطانلیق قورقوسى بیر ییغیلسین
(71)
بیر اوچئیدیم بو چیرپینان یئلینن
باغلاشئیدیم داغدان آشان سئلینن
آغلاشئیدیم اوزاق دوشَن ائلینن
بیر گؤرئیدیم آیریلیغى کیم سالدى
اؤلکه میزده کیم قیریلدى ، کیم قالدى
(72)
من سنون تک داغا سالدیم نَفَسى
سنده قئیتر ، گویلره سال بوسَسى
بایقوشوندا دار اولماسین قفسى
بوردا بیر شئر داردا قالیب ، باغیریر
مروّت سیز انسانلارى چاغیریر
(73)
حیدربابا ، غیرت قانون قاینارکن
قره قوشلار سنَّن قوپوپ ، قالخارکن
او سیلدیریم داشلارینان اوینارکن
قوزان ، منیم همّتیمى اوردا گؤر
اوردان اَییل ، قامتیمى داردا گؤر
(74)
حیدربابا . گئجه دورنا گئچنده
کوراوغلونون گؤزى قارا سئچنده
قیر آتینى مینیب ، کسیب ، بیچنده
منده بوردان تئز مطلبه چاتمارام
ایوز گلیب ، چاتمیونجان یاتمارام
(75)
حیدربابا ، مرد اوغوللار دوغگینان
نامردلرین بورونلارین اوغگینان
گدیکلرده قوردلارى توت ، بوغگینان
قوى قوزولار آیین-شایین اوتلاسین
قویونلارون قویروقلارین قاتلاسین
(76)
حیدربابا ، سنون گؤیلون شاد اولسون
دونیا وارکن ، آغزون دولى داد اولسون
سنَّن گئچن تانیش اولسون ، یاد اولسون
دینه منیم شاعر اوغلوم شهریار
بیر عمر دور غم اوستونه غم قالار
