مولودی از سلالهی عصمت و طهارت در 20 جمادی الاخر (1320 ه. ق) مصادف با میلاد دخت گرامی پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله گام به عرصه وجود نهاد . نام پدرش آیت الله شهید سید مصطفی موسوی و نام مادرش هاجر احمدی بود . وی را روح الله نامگذاری کردند. مرحوم سید مصطفی که تحصیلات خود را در زادگاهش شروع و در نجف و سامرا با کسب معارف الهیه ادامه داده بود ، زمان میرزای شیرازی در زمرهی علما و مجتهدین آن عصر قرار داشت و از نجف که بازگشت ، زعامت اهالی خمین را عهده دار شد و به رفع تجاوزات و تعدیات دستگاه ظالم پرداخت . او در خمین ، با ایجاد جلسات معارف اسلامی به آگاه ساختن توده مردم ، اقدام کرد؛ و سرانجام در راه خمین و اراک به دست طاغوتیان و اصحاب شقاوت شهید شد. امام ( ره ) در پنج ماهگی یتیم شد و بعد از شهادت پدر، تحت سرپرستی مادر ، عمه و دایی مهربانش پرورش یافت. امام تحصیلات مقدماتی را در خمین نزد میرزا محمود شروع کرد و سپس آن را در مکتب ملاابوالقاسم در مدرسه جدید التأسیس احمدیه ی آن دیار ادامه داد. در سن پانزده سالگی ، تحصیلات فارسی آن روز را به اتمام رسانید و نزد برادر بزرگش مرحوم آیت الله پسندیده ، صرف ، نحو و منطق را شروع کرد و تا سال 1338( ه. ق) از محضر ایشان بهره کافی برد .
در سن 19 سالگی هنگامی که چهار سال از وفات مادرش می گذشت ، به واسطه روح تشنه و جستجوگرش راهی حوزه علمیه اراک شد که ازحوزه های بزرگ دینی به شمار می رفت و تحت زعامت و سرپرستی مؤسس حوزه علمیه ی قم مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی ، از مجتهدین حوزه علمیه نجف اشرف واز شاگردان برجسته حوزه درس مرحوم میرزای شیرازی ، اداره می شد. در سال(1340 ه.ق) آیت الله حائری یزدی به درخواست علمای بزرگ شهر مذهبی قم از اراک مهاجرت و تحت الطاف الهی موفق شد حوزه علمیه قم را تأسیس کند . امام (ره) در پی استاد، حوزه اراک را ترک کرد و در حوزه علمیه ی قم به تحصیل پرداخت و درمحضر آیت الله حائری یزدی پایه های علمی و مبانی فقهی و اصولی را تکمیل کرد و در محضر مرحوم آیت الله شیخ علی اکبر یزدی ( معروف به حکیم) درعلم هیئت مهارت یافت. امام ( ره ) از استاد و مراد خود مرحوم آیت الله شاه آبادی متون مختلف عرفان، حکمت و فلسفه را فراگرفت و خود را در دریای علوم اسلامی غرق کرد . در سال (1345 ه. ق) سطوح را به پایان رسانید و به درجه اجتهاد نایل آمد و بدون نیاز علمی و فلسفی به حوزه های علمیه نجف در زمرهی مجتهدین و نوابغ فقهی قرار گرفت. در سال( 1348 ه.ق) با دخت مکرمه مرحوم آیت الله آقای حاج میرزا محمد ثـقفی تهرانی ازدواج کرد و ثمرهی این ازدواج دو پسر و سه دختر بود . امام ( ره ) در سال( 1347 ه.ق) در حالی که فقط 27 سال داشت، تدریس فلسفه را آغاز کرد. سپس در سال(1364 ه. ق) همزمان با ورود آیت الله بروجردی به قم به تدریس علوم منقول ، خارج فقه و اصول پرداخت . قبل از آن ، مدتی به تدریس " سطوح" اشتغال داشت و کتاب های فقه و اصول را با بیانی شیوا و رسا برای طلاب و فضلا شرح و بسط می داد .
ایشان از همان اوان جوانی ، مبارزات سیاسی خویش را علیه ظلم و جور آغاز نمود و چندین بار تبعید و زندانی شد.
امام در پیروزی انقلاب اسلامی ، نقش بزرگی را در رهبری مردم برعهده داشت و بالاخره در12 بهمن 1357 پس از سال ها تبعید به وطن بازگشت و تا سال 1368 ، هدایت جامعه را بر عهده داشت و بالاخره در 14 خرداد1368 ، دنیای خاکی را وداع گفت و به عرش الهی هجرت نمود.
شخصیت ملکوتى حضرت زهرا(س )
امام جعفر صادق علیه السلام از قول رسول اکرم صلى الله علیه و آله شخصیت ملکوتى حضرت صدیقه کبرى علیها السلام را چنین وصف مى کند:
خداوند نور فاطمه را قبل از خلقت آسمان و زمین آفرید.
عده اى سوال کردند: پس فاطمه علیهاالسلام از سنخ انسان نیست ؟
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: حوریه اى است در لباس انسان .
پرسیدند: چگونه چنین چیزى ممکن است ؟
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: خداوند قبل از آن که آدم را خلق کند، فاطمه را آفرید، در آن هنگام ارواح خلق شده بودند. چون خداوند آدم را خلق کرد، ارواح را بر او عرضه داشت .
پرسیدند: در آن زمان فاطمه کجا بود؟
آن حضرت فرمود: در جایگاه مخصوص خود در ساق عرش .
پرسیدند: غذایش چه بود؟
پیامبر جواب داد: ذکر خدا (تقدیس ، تهلیل ، تحمید و تسبیح ) و الله اکبر. چون خداوند، آدم را خلق کرد و دوست داشت که نسل من از فاطمه باشد، او را به سیب بهشتى تبدیل کرد. جبرئیل آن سیب را بر من آورد و گفت : سلام و رحمت خدا بر تو اى محمد. این سیب میوه اى از میوه هاى بهشت است که خداوند براى تو هدیه فرستاده است.
پس آن را گرفتم به سینه چسباندم . جبرئیل گفت آن را بخور. سیب را دو نیم کردم . نور درخشان و گسترده اى از آن پرتوافشانى کرد. از آن به هوس افتادم . جبرئیل گفت : اى محمد صلى الله علیه و آله چرا سیب را نمى خورى ، تمام آن را بخور که این نور منصوره در آسمان و نور فاطمه در زمین است .
